Μετοχή

Η  Μετοχή είναι ρηματικό επίθετο , δηλαδή έχει τις ιδιότητες και του ρήματος και του επιθέτου.

Η ρηματική φύση της μετοχής φαίνεται από :

α) έχει χρόνους και διαθέσεις

β) συντάσσεται όπως το ρήμα από το οποίο προέρχεται

Η ονοματική φύση της μετοχής φαίνεται από :

α) έχει 3 γένη

β) κλίνεται όπως ένα επίθετο

Τα είδη της μετοχής:

Α. Ονοματικές.

1) επιθετική μετοχή:

?Εκφέρεται συνήθως με άρθρο . Δεν έχει άρθρο όταν το υποκείμενό της προηγείται π.χ ?νθρώποις δυναμένοις

?Μπορεί να αναλύεται σε αναφορική πρόταση , γι αυτό λέγεται και αναφορική

και μεταφράζεται με τις αναφορικές αντωνυμίες ο οποίος , η οποία , το οποίο και το αναφορικό επίρρημα που

?Χρησιμοποιείται : ως επίθετο και ως ουσιαστικό όταν παραλείπεται το ουσιαστικό που προσδιορίζεται από αυτήν και συντακτικώς μπορεί να είναι:

υποκείμενο, αντικείμενο, παράθεση , επεξήγηση, επιθετικός προσδιορισμός , κατηγορηματικός προσδιορισμός , κατηγορούμενο, ετερόπτωτος   προσδιορισμός ,

εμπρόθετος προσδιορισμός ,

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Ο? ?κπλέοντες ?κ το? λιμένος ?μποροι

?ν τό δε?πνον πεποιημένον ?ν Θήβαις. [=Το δείπνο είχε παραταθεί στη Θήβα].

Ο? στρατι?ται ε?χον τάς ?σπίδας ?κκεκαλυμμένας.

Β. κατηγορηματική μετοχή: λέγεται η μετοχή που χρησιμεύει ως κατηγορούμενο ή κατηγορηματικός προσδιορισμός του υποκειμένου ή του αντικειμένου ενός ρήματος.

Μεταφράζεται με τα :να+υποτακτική, ότι+οριστική.

Με τα ρήματα διάγω ,διατελ?, λανθάνω ,τυγχάνω, φαίνομαι κ.ά.η μετοχή μεταφράζεται ως ρήμα και το ρήμα ως επίρρημα.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Ο? Θηβα?οι ?λαθον ε?σελθόντες=[οι Θηβαίοι μπήκαν κρυφά]

Τισσαφέρνης ?ν Σάρδεσιν ?τυχεν ?ν=[ο Τισσαφέρνης τυχαία βρισκόταν στις Σάρδεις.]

Ο? πα?δες διάγουσι μανθάνοντες δικαιοσύνην. =[τα παιδιά διαρκώς μαθαίνουν δικαιοσύνη].

ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ

Χρονική μετοχή: βρίσκεται σε όλους τους χρόνους εκτός από μέλλοντα.

Ισοδυναμεί με δευτερεύουσα χρονική πρόταση και    μεταφράζεται με τους χρονικούς συνδέσμους όταν , αφού, κ ά.

Π.χ ?φικόμενος ε?ς Δελφούς ?θυσε τ? Δελφ? =[όταν

έφτασε στους Δελφούς θυσίασε στο θεό.]

Αιτιολογική μετοχή :  βρίσκεται σε όλους τους χρόνους,  σπάνια σε

μέλλοντα.

Ισοδυναμεί με δευτερεύουσα αιτιολογική πρόταση και μεταφράζεται με τους αιτιολογικούς συνδέσμους γιατί , διότι , επειδή και οριστική.

Π.χ βουλόμενοι α?τόν ?ποκτε?ναι πέμπουσιν την Σαλαμινίαν να?ν. =[επειδή ήθελαν να τον σκοτώσουν στέλνουν το πλοίο Σαλαμίνα.

Τελική μετοχή :Βρίσκεται σχεδόν πάντα σε χρόνο μέλλοντα . Παίρνει άρνηση μη. Εκφράζει σκοπό . Μεταφράζεται με τα :για να +υποτακτική.

Π.χ Ο? ?λληνες παρεσκευάζοντο ?ς δεξόμενοι α?τόν.=[οι έλληνες ετοιμάζονται για να τον δεχτούν.

Υποθετική μετοχή:Βρίσκεται σε όλους τους χρόνους εκτός από μέλλοντα.

Μεταφράζεται με τους υποθετικούς συνδέσμους αν,εάν.

Π.χ Δίκαια πράξας συμμάχους ?ξεις θεούς (=αν κάνεις δίκαιες πράξεις θα έχεις τους θεούς συμμάχους)

Εναντιωματική μετοχή: Βρίσκεται σε όλους τους χρόνους εκτός από μέλλοντα.

Μεταφράζεται με το αν και, και αν.

Εκφράζει εναντίωση σε σχέση με αυτό που εκφράζει το ρήμα.

Π.χ Πολλοί ?ντες ε?γενε?ς ε?σί κακοί ( =πολλοί αν και είναι από καλή γενιά , είναι κακοί)

Τροπική μετοχή:Συνήθως βρίσκεται σε χρόνο ενεστώτα , σπάνια σε αόριστο.

Μεταφράζεται με νεοελληνική τροπική μετοχή ( με κατάληξη ?οντας),όταν έχει άρνηση μεταφράζεται με το χωρίς να

Εκφράζει τρόπο.

Πχ. λ?στε?οντες ζ?σι ( = ζουν ληστεύοντας)

Υποκείμενο Μετοχής

Η μετοχή συμφωνεί με το υποκείμενό της σε γένος ,πτώση και αριθμό.

Οι επιρρηματικές μετοχές διακρίνονται σε συνημμένες και απόλυτες.

Συνημμένη λέγεται μια μετοχή όταν το υποκείμενό της έχει και άλλη συντακτική θέση μέσα στην πρόταση.

Πχ Λύσανδρος ?φικόμενος ε?ς ??δον, ?μεινεν ?κε?.

Λύσανδρος υποκείμενο ρήματος και μετοχής

Απόλυτη είναι μια μετοχή όταν το υποκείμενό της δεν έχει άλλη συντακτική θέση μέσα στην πρόταση.

Πχ ?ποκριναμένου το? ?γησιλάου, Φαρνάβαζος ?π?λθεν.

το? ?γησιλάου:Υποκείμενο μόνο της μετοχής και επειδή βρίσκεται σε πτώση γενική , ονομάζεται Γενική Απόλυτη.